Akıllı telefonlarla birlikte daha büyük ekranlara ve yüksek çözünürlüklere ihtiyaç duymamız nedeniyle ekranları, bu aletlerin önemli bir parçası. Ekranlar, farklı farklı tasarımlar baz alınarak geliştiriliyor. Bunların başlıcaları LCD ve LED. Şimdi gelin, bu iki ismi biraz daha ayrıntılarıyla ele alalım. Hangisi, neden seçilmeli? Artıları ve eksileri nelerdir?
TFT LCD (Thin Film Transistor Liquid Crystal Display)
LCD’nin bir vari olan bu teknoloji aslında hepimizin hayatının bir parçası. Yalnız telefonlarda değil; belki de görüntü, hatta yazıya ihtiyaç duyduğumuz her alanda ta bunların başlangıcından beridir karşımıza çıkıyor. Basit bir dijital saatten navigasyon sistemlerine, hesap makinelerinden tutun TN ile özelleştirilmiş haliyle monitörlere kadar çok geniş bir kullanım alanı var. Sebebi ise üretiminin artık çok kolay ve aşırı ucuz olması.
Ucuz olması nedeniyle giriş seviyesi telefonlarda yer alan bu panel artık bu alanda yok olmaya yüz tutmakta. En belirgin kötü yanı ise ekrana farklı açılarla bakmayla görülen renklerin değişmesi ve derinlik algısının kaybolması. Tüketicilerin daha iyi teknolojilerle buluşma isteği ve telefonlarla geçen uzun yılların ardından diğer panellere nazaran güzel bir deneyim sunmayan TFT, günümüzde ağırlıkla dayanıklılık hedefleyen modellerde kullanılıyor. Zira bu panel darbelere dayanıklı ve sorun çıkarma olasılığı en düşük panellerden biri.
Artıları:
- Az enerji tüketimi
- Düşük çözünürlükte keskin görüntü
- Az gecikme değeri
Eksileri:
- Düşük renk genişliği ve doğru tonları verememe
- Panel başına çözünürlük ayarının yapılamaması
IPS LCD (In Plane Switching Liquid Crystal Display)
1990’larda LCD teknolojisi temel alınarak geliştirilen bu panelin ortaya çıkış amacı, yeterli doğruluğu sağlayamayan TN ve TFT panellerin yerine yeni bir şey getirmekti. Çok daha dolgun tonlar sunan IPS paneller derinlik algısında ise TFT’deki kadar başarılı değildir. Ekranın bakmadığınız kısımlarında netliğin bozulmasına neden olan bu teknolojinin, daha iyiyi hedeflemesinden ötürü üretimi zor ve maliyetlidir. Akıllı telefon piyasasında son 10 yılda belki de cihazlarda en çok yer verilen panel olan IPS; TFT’den daha iyi, AMOLED’den daha ucuz olması her zaman tercih sebebi olmuştur.
Artıları:
- Geniş görüş açısı
- Geniş renk skalası
- Daha doğru tonlar
- Daha parlak ekran
Eksileri:
- Yüksek enerji tüketimi
- Daha düşük tepkime ve yüksek yenileme hızının diğer panellere kıyasla zor eldesi
Bugün; firmaların, amiral gemi modelleri hariç kullanmaya devam ettiği bu panel kimi üreticilerin geliştirmesiyle yer yer OLED tabanlı ekranlardan bile daha başarılı bir görüntü sunabilmektedir. Örnek vermek gerekirse Apple’ın iPhone 11’de kullandığı IPS LCD panel teknolojisine sahip ekran, giriş seviyesi bir telefonda yer alan OLED teknolojisine sahip bir telefondan daha iyi bir deneyim sunacaktır. Bunun bir istisna olduğunun altını çizmek gerek. Şimdi dilerseniz Apple’ın da artık iPhone 12 modelleriyle telefonlarında yer verdiği OLED teknolojisine bakalım.
AMOLED veya OLED tabanlı paneller
Bugün için kabul edilen en verimli ve doğru renkleri sunan panel teknolojisidir. Çevremizde gördüğümüz dijital billboardlarda, renkli küçük bilgilendirme ekranlarında, yüksek çözünürlüklerdeki maliyetinin bir hayli fazla olması sebeiyle premium seviye cihazlarda gördüğümüz OLED teknolojisi ilk olarak Amerikan firması Kodak tarafından LED teknolojisi baz alınarak tasarlandı. Diğer panellerden ayrılan yanı LCD tabanlı olmaması. İdeal renklerle güç verimi de yapan OLED panel talebinin büyük bir kısmını LG ve Samsung karşılamaktadır.
AMOLED ekranlar, telefonlarda uzun yıllar yalnız Samsung’da gördüğümüz bir ekrandı. Diğer tüm telefon üreticileri, ki buna Apple da dahil, IPS veya TFT kullanmaktaydılar. Masraflı olması ve üretiminindeki tekellik nedeniyle üst seviye Samsung’larda yer alan bu panel teknolojisi artık giriş seviyesi telefonlarda bile kadar karşımıza çıkıyor. AMOLED, piksellerin her birimine gönderdiği elektrik seviyesiyle görüntüyü ve renkleri sunan bir teknoloji. LCD ile arasındaki bu farkı canlı renkler görüntülerken, en belirgin olarak ise simsiyah bir ekranda deneyimleyebilirsiniz. Siyahı yoktur, boşluktur. O piksele ışık verilmediği için size gerçek, görmemiz gereken en doğru siyahı sunar, diğer gerçek renkleri de.
Artıları:
- Enerji verimi yüksek
- En geniş renk skalası
- İnce ve esneyebilir yapısı
Eksileri:
- Maliyet
- Piksel yanması ihtimali yüksek
Yazar Hakkında
