Bugün sizlerle beraber SSD’nin yapısını inceleyeceğiz ve HDDlerden nasıl daha hızlı olduklarını öğreneceğiz.
Öncelikle SSD iç yapısıyla başlayacağız.
NAND: Hafıza Birimi
NAND
Disklerimizde hafıza sağlanması için adlarına NAND dediğimiz cipler bulunur. Bu çipler ise SLC (single level cell), MLC (multi level cell, genelde iki katmanlılar için kullanılır), TLC (three level cell, çoğumuzun kullandığı) ve QLC (quad level cell) olarak dört türe ayrılırlar, bunlar arasındaki farklar ise bulundurdukları katman sayılarıdır, katman sayısı arttıkça depolama kapasitesi artar fakat dayanıklılık düşer.
Normal bir ev kullanıcısı genelde TLC NAND içeren bir disk satın alır çünkü hem çok pahalı olmazlar hem de yeterince dayanıklıdırlar. QLC NANDlar adlarından ötürü daha cazip gelse de günlük kullanım için o kadar uygun değildirler, TLC NANDlar kadar dayanıklı olmadıkları için ömürleri daha kısa olur. Genelde depolama amacıyla kullanılırlar. Bu demek değildir ki QLC NANDlar kötüdür, QLC NANDları kullanmak ve kullanmamak için sebeplere bu yazıdan bakabilirsiniz bakabilirsiniz.
https://www.silicone-forum.com/konu/qlc-nand-ne-zaman-tercih-edilmeli.11940/
DRAM
İşlerimizi büyük miktarda hızlandıran, RAM yapısı ve işlevine benzerlik gösteren disk parçasına denir. Kendisi diske gelen ve gidecek verileri önbellekleyerek (daha basit bir anlatımla hafızasında tutarak) aktarımlarımızı hızlandırır ve NAND çiplerinin aşırı yorulmasını (haliyle ısınması ve ömrünün kısalmasını) engeller.
Teknolojinin ilerlemesiyle son kullanıcı için ihtiyaç duymayacağımız günler yaklaşmakta fakat oralara hala birkaç yılımız var gibi gözüküyor.
Kontrolcü
Adı üstünde SSD’ye gelen verileri, hızı, sıcaklığı yöneten birime denmekte. SSD’nin işlemcisi desek kötü bir benzetme yapmış olmayız sanırım.
Bunlar SSD içindeki parçalardı, şimdi SSD’yi HDD’den ayıran kısımları öğrenelim.
HDD ve SSD Arası Farklar
HDDler işleyiş olarak tamamen SSDlerden farklıdır diyebiliriz. HDDler aslında aralarındaki devasa boyut ve hız farkını atlarsak DVD yazıcı ve okuyuculara benzer. SSDler ise flaş belleklere benzer.
İçlerinde CD benzeri bir disk, okuma ve yazma işlemleri için bir okuma ve yazma kafası, verileri üstünden geçiren bir board bulunur. SSDlerde ise hiç bir mekanik parça bulunmaz.
Peki bu mekanik parça olup olmaması ne fark yaratıyor, asıl soru bu.
Cevap basit, mekanik olan daha yavaş. İnsanların SSD’ye geçmesinde asıl sebep de bu.
Son kullanıcılardan yıllar önce geçiş yapan film şirketlerinin, bazı web sunucularının ve hızlı okuma yazma isteği isteyen her yerde çözüm SSD olarak bulundu. Çoğu HDD 200Mb/s üstü hızları göremezken çeşitli SSDler 3000MB/s hızları bile devirmekte. Arada katlarca fark var ve 3000 de şu ana kadar en üst hızımız da değil. Burada ise dünya rekortmenimiz bulunuyor.
Saniyede 26GB gibi absürt derecede yüksek hızlarda çalışıyor, evde bu hıza ihtiyacınız olacağını ise hiç sanmıyorum.
Bunun yanında yine mekanik parça bulunmaması sebebiyle veriye ulaşma hızı da daha hızlı, bu çok büyük bir avantaj. İşlemcilerdeki gecikmeler nanosaniyelerle ölçülürken HDD hızları milisaniyeler ile ölçülür, bu aradaki süre ise darboğaz yaratır. mekanik parça içermemesinin en büyük avantajı da budur.
Hala matematiksel kanıtlardan memnun kalmadıysanız burada da bir hız karşılaştırması var. Aradaki devasa farkı siz de göreceksiniz.
M.2 SSDler ile normal SSDler arasında fazla fark gözükmemesinin sebebi tam potansiyellerini bu programlarda gösterememeleri, ağır ve profesyonel işlerde daha yararlı oluyorlar, örneğin video işleme.
Hızdan başka kullanma sebebi yok mu, tabi ki var. Biri de cihazları inceltmek. HDDler yapıları itibariyle çok yer kaplamaktadır, bazı SSDler ise anakarta gömülebilecek şekilde dizayn edilmektedir, tabi bunları zincir teknoloji mağazalarında bulamazsınız, Laptop, mini PC ve çeşitli cihazlarda kullanılması için üretici firmalar satın almakta bunları.
Bu fotoğrafta PS5 içinde bulunan anakartla birleştirilmiş SSD’nin fotoğrafı var.
Bugün sizlerle beraber SSDlerin nasıl çalıştığını öğrendik ve HDD ile aralarındaki farkları gördük. SSDler, HDDler, flaş bellekler ile alakalı sorularınız varsa ya da sadece sohbet etmek istiyorsanız, Türkiye’nin genç teknoloji forumu Silicone Forum adresine üye olup bize ulaşabilirsiniz.
Yazar Hakkında
